این جایزه که همیشه به دلیل اهمیتش مورد توجه اهالی رسانه و ادبیات بوده، همواره با حاشیه‌هایی همراه است. در آستانه برگزاری سیزدهمین دوره این جایزه با ابراهیم حسن‌بیگی؛ دبیر علمی و بهروز جلالی؛ دبیر اجرایی این دوره به گفت‌وگو نشستیم و درباره چند و چون جایزه جلال، تغییرات در ساختار و اجرای آن و مسائلی نظیر مقدار جوایز برگزیدگان گپ زدیم که می‌خوانید.
مدت زیادی از تغییرات بنیادین در حیطه ادبیات و تجمیع سه مؤسسه زیر نظر وزارت ارشاد، یعنی خانه کتاب، مؤسسه نمایشگاه‌ها و بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، نگذشته است. جایزه جلال نخستین فعالیت مهم و مؤثر در دوره جدید است و اهالی ادبیات نگاهی ویژه به این دوره از جایزه جلال دارند با توجه به این مسائل آیا در ساختار و برگزاری جایزه جلال هم تغییراتی به وجود آمد؟
یکی از کشاکش‌های مدیریتی وزارت ارشاد در یک سال اخیر که نقطه نظرات موافق و مخالفی را هم دامن زد، تجمیع سه مؤسسه تحت نظر وزارت ارشاد بود؛ یعنی تجمیع خانه کتاب، مؤسسه نمایشگاه‌ها و بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان که اکنون تحت عنوان مؤسسه‌ای جدید به نام «مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران» به فعالیتشان ادامه خواهند داد. با همه نقد و نظرها، این تجمیع صورت گرفت و نخستین رویداد جدی که در دوره جدید و تحت مدیریت آقای دهقانکار، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایرانیان انجام خواهد گرفت همین جایزه جلال خواهد بود. پیش از این جایزه جلال توسط بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان برگزار می‌شد، اما در ساختار جدید تحت نظر همین خانه کتاب و ادبیات ایرانیان انجام خواهد شد. با این همه، هیچ تغییری در برنامه‌ریزی جایزه جلال به وجود نیامده و آقای دهقانکار هم به عنوان مدیر مجموعه جدید معتقد بودند که باید با همان فرمتی که در سال‌های پیش وجود داشت کار را پیش ببرند.
در صحبتی که هنگام تجمیع این مؤسسه‌ها با مسئولان داشتیم، آن‌ها ادغام این سه مؤسسه را برای ادبیات کشور بسیار سودمند می‌دانستند و حتی اعلام می‌کردند بودجه جشنواره‌ها و برنامه‌ها افزایش چشم‌گیری پیدا خواهد کرد. جایزه جلال با بودجه بیشتر و شرایط مناسب‌تری برگزار می‌شود؟
اتفاق خاصی که در این دوره جایزه جلال افتاد توجه به ادبیات دفاع مقدس بود که به عنوان بخش جنبی جایزه جلال صورت گرفت که داوری ابتدایی و نهایی این قسمت هم به عهده رسانه‌ها و خبرنگاران بود.
این اتفاق‌ها خواه ناخواه برای جایزه جلال هزینه‌بر است؛ هم هزینه جشنواره را بیشتر خواهد کرد و هم کار را سخت‌تر می‌کند. ولی یکی دیگر از محاسن تجمیع این مؤسسه‌ها این بود که مجموعه مدیریت‌ها و نیروهایی که در سه مجموعه قبلی بودند، تحت نظر یک مؤسسه و یک مدیریت رفتار کنند و از همدیگر پشتیبانی بهتری داشته باشند. این اتفاق افتاده و اکنون مؤسسه‌های قبلی با هم هستند و در کنار هم یک رویداد و اتفاق را حمایت و پشتیبانی می‌کنند. اگر مؤسسه نمایشگاه‌ها پیش‌تر با ۱۵ نیرو می‌توانست برای جلال برنامه‌ریزی و آن را برگزار کند، امروز شاید با ۱۰۰ نیرو همان کار را انجام می‌دهد. از این جهت به نظرم حرکت مثبتی بود و نتایج آن در ادامه دیده خواهد شد.
استفاده از ظرفیت و توان برگزیدگان جایزه جلال در مدیریت جشنواره انتظاری است که از این جایزه می‌رود. این اتفاق امسال هم مورد توجه بوده است؟
بله. این روال سالیان گذشته جایزه جلال است که از برگزیدگان تا جایی که می‌تواند از جمله در هیئت علمی استفاده می‌کند. امسال آقای خبوشان در هیئت علمی هستند و سال گذشته هم ایشان دبیر علمی بودند. استفاده از تجربیات این افراد در مدیریت می‌تواند خیلی مفید باشد. تمام سعی ما بر این است از تجربه دوستانی که در این مجموعه فعالیت کرده‌اند و به چم و خم کار آشنا هستند استفاده کنیم.
یکی از مهم‌ترین بحث‌ها در سالیان اخیر درباره جایزه جلال، مقدار جوایز آن است. گویا از ۱۱۰ سکه در سال‌های ابتدایی، به کارت هدیه در یکی دو سال گذشته رسیده‌ایم! در این قسمت چه اتفاقی را شاهد خواهیم بود؟
سعی کردیم با قدرت چانه‌زنی و البته با توجه به تورم عجیبی که در کشور است، ارزش مادی جایزه را حداقل به اندازه سال قبل حفظ کنیم؛ چرا که با شرایط موجود به هیچ وجه نمی‌توانیم جایزه جلال را مثل سال‌های ابتدایی که ۱۱۰ سکه به برگزیدگان اهدا می‌شد، برگزار کنیم. این اتفاق عملاً ممکن نیست. البته این خیلی نامناسب است که به خاطر تورمی که در کشور ایجاد شده، هر سال ارزش مادی جایزه‌ای معتبر مثل جلال را پایین‌تر بیاوریم. خود من شخصاً با این اتفاق موافق نیستم ولی شما می‌دانید که ما هیئت علمی و دبیر علمی هستیم و تنها می‌توانیم پیشنهاد بدهیم و تصمیم‌ها در یک مجموعه دیگر و خارج از اراده ما صورت می‌گیرد. با وجود این سعی می‌کنیم، اگر بتوانیم ارزش مادی جایزه جلال را افزایش دهیم نه کاهش، البته آقای بهروز جلالی به عنوان دبیر اجرایی این جایزه به صورت مشخص‌تر می‌توانند به این پرسش پاسخ دهند.
نظر شما